روایت دستاوردهای انقلاب اسلامی (۶)؛
توان دفاعی راهبردی و بازدارنده انقلاب اسلامی
اگر امروز در حوزه‌های دفاعی و علمی، جوانان این مرزوبوم، مرزهای دانش را جابه جا کرده‌اند، این در سایه خودباوری و اعتماد به نفسی است که موتورمحرکه آن انقلاب اسلامی است.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، ایجاد نظام ولایی(مردم‌سالاری دینی)، حل بحران مشارکت سیاسی، گسترش معنویت و اخلاق، از بین بردن ماهیت طبقاتی دولت در ایران، ایجاد نسبی برابری فرصت‌ها، قطع نفوذ خارجی و تأمین استقلال ملی، پاسداشت آزادی بیان و انجمن و دستیابی به دانش‌های راهبردی از مهمترین دستاوردهای بنیادین و معنوی انقلاب اسلامی است که به هیچ‌وجه کمتر از دستاوردهای مادی و ملموس آن نیست.
طی سال‌های بعد از انقلاب افزایش قابل‌توجهی در دسترسی به خدمات اساسی و لوازم خانگی رخ داده، به طوریکه باوجود گسترش شهرنشینی که اغلب به افزایش اجاره‌نشینی منجر می‌شود، مالکیت مسکن همچنان بالا باقی مانده و مساحت سرانه خانه‌ها افزایش یافته است(به استثنای سه سال اخیر)، شکاف شهری – روستایی در دسترسی به خدمات اساسی مانند آب، برق، گاز، تلفن، راه، بهداشت و درمان و... به طور چشم‌گیری کمتر شده است و در نهایت، شکاف نهایی میان مناطق روستایی و شهری نیز کمتر شده است.
مجموع این دستاوردها از یک سو به انسانی‌تر شدن شرایط زندگی در کشور کمک کرده و از سوی دیگر، درجه‌ی اعتماد به نفس، خودباوری و حتی خودشکوفایی ملی در ایران را ارتقا داده است.
براین اساس، اگر امروز در حوزه‌های دفاعی و علمی، جوانان این مرزوبوم، مرزهای دانش را جابجا کرده‌اند، این در سایه‌ی خودباوری و اعتماد به نفسی است که موتورمحرکه آن انقلاب اسلامی است.
توان دفاعی راهبردی و بازدارنده
وضعیت برون‌گرا، وابسته و غیرکارکردی توان دفاعی کشور در برهه‌ی قبل از انقلاب که به جای خلق دستاورد برای کشور، به ایجاد تبعات وخیمی منجر شده بود، با پیروزی انقلاب اسلامی، دچار دگرگونی اساسی شد. درواقع، با تهاجم نظامی صدام به کشور، اگرچه کشورمان در دفع تجاوزات آن کاملاً موفق بود و حتی تا مرحله‌ی تنبیه متجاوز هم پیش رفتیم، اما در مجموع، باتوجه به اینکه عمده‌ی نگاه معطوف به مدیریت جنگ بود، فرصت چندانی برای پیاده‌سازی مدل مطلوب تقویت بنیه‌ی دفاعی کشور فراهم نبود تا اینکه بلافاصله بعد از پایان جنگ تحمیلی، سیاست‌های مستحکمی مبنی بر تقویت بنیه‌ی دفاعی کشور در پیش گرفته شد، به گونه‌ای که امروز با گذشت بیش از سه دهه از آن زمان، ایران به لحاظ داشتن پتانسیل‌های لازم و نه ظرفیت‌های عملی و میدانی، قدرت دوم دفاعی منطقه را دارد می‌باشد و در رتبه‌بندی بین‌المللی نیز جزو کشورهای برتر محسوب می‌شود.
رتبه دفاعی ایران
براساس آخرین رتبه‌بندی پایگاه Global Fire Power ایران در میان 140 کشور، در رتبه‌ی 14 قرار دارد. قابل‌ذکر است که در محاسبات این پایگاه برای تخمین قدرت دفاعی ایران، قدرت دفاعی سپاه لحاظ نشده است. نکته مهم آنکه، ایران براساس شاخص‌های اندازه‌گیری شده توسط این پایگاه، بعد از ترکیه، مهمترین قدرت دفاعی منطقه غرب آسیا می‌باشد. براساس شاخص‌های این پایگاه، در سطح منطقه، رژیم صهیونیستی بعد از کشورمان، با قرار گرفتن در رتبه 18، سومین قدرت نظامی منطقه غرب آسیا محسوب می‌شود. چهارمین قدرت نظامی منطقه، براساس محاسبات این پایگاه، عربستان سعودی است که در رتبه‌ی 20 جهان قرار دارد. این در حالی است که هزینه‌های دفاعی آنها چندین برابر ایران است.
کسب رتبه دوم منطقه در حوزه‌ی توان دفاعی برای کشورمان، در حالی است که جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای منطقه، کمترین میزان از تولید ناخالص داخلی(GDP) سالانه خود را به هزینه‌های دفاعی – نظامی اختصاص داده است. آمار منتشر شده حکایت از رقمی بین سه تا چهار درصد از اختصاص تولید ناخالص داخلی به هزینه‌های دفاعی توسط کشورمان دارد. این در حالی است که عربستان سعودی رقمی بین 7 تا 12 درصد از تولید ناخالص داخلی خود که حدود 13 برابر بیشتر از بودجه ایران برای امور دفاعی خود است، اختصاص داده و علی‌رغم بهره‌مندی از کمک‌ها و خریدهای خارجی، اما نتوانسته است، رتبه‌ای همانند کشورمان در حوزه‌ی توان دفاعی کسب کند.
در نمودار زیر نیز هزینه‌های نظامی ایران با کشورهای عربی منطقه براساس میزان تولید ناخالص داخلی که هر یک از این کشورها به هزینه‌های نظامی اختصاص می‌دهند، مقایسه شده است. براساس اطلاعات منتشرشده در این نمودار که از داده‌های منتشر شده توسط مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک(IISS) و IHS markit اخذ شده است، ایران در میان کشورهای منطقه، به استثنای قطر، کمترین میزان از تولید ناخالص داخلی(GDP) سالانه خود را به هزینه‌های دفاعی – نظامی اختصاص داده است.
آنچه شگفتی و عظمت توان دفاعی جمهوری اسلامی ایران را بالا می‌برد این است که جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب تاکنون با تحریم دست و پنجه نرم کرده و تحت این شرایط، هیچ سلاحی از آمریکا خریداری نکرده است، اما کشورهای منطقه همگی با برقراری روابط نظامی با آمریکا، مقادیر زیادی سلاح و مهمات از این کشور خریداری کرده‌اند. با این وجود، همچنان در مقایسه با کشورمان، میزان قدرت دفاعی – نظامی آنها بسیار محدود است. براساس آماری که کردزمن و هرینگتون در مقاله‌ی مقایسه‌ی هزینه‌های نظامی ایران و کشورهای عربی منطقه، به نقل از وزارت خارجه آمریکا آورده‌اند، فقط در فاصله‌ی سال‌های 2010 تا 2017، شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس، حدود 33 میلیارد دلار تسلیحات از آمریکا خریداری کرده‌اند که از این میان، فقط حدود 22 میلیارد از سوی عربستان سعودی خریداری شده است.
توان موشکی و پهپادی
توان راهبردی: در کنار دیگر ظرفیت‌های مهم کشور در حوزه‌ی دفاعی، توان موشکی یکی از مهمترین پارامترهایی است که هم در تقویت قدرت بازدارندگی کشورمان بشدت مؤثر است و هم به میزان زیادی در کاهش فاصله‌ی اقتدار دفاعی کشورمان با کشورهای توسعه‌یافته جهان مؤثر بوده است. درواقع، جمهوری اسلامی ایران با دستیابی به توانایی راهبردی ساخت و آزمایش موفق موشک‌های بالستیک و نقطه‌زن، در حیطه‌ای موفق به کسب دستاورد شده است که تا پیش از این، انحصاری چند کشور معدود بود. در همین راستا، تأسیسات موشکی زیرزمینی جمهوری اسلامی ایران، یکی از ابعاد قدرت دفاعی این کشور است که در کسب مزیت دفاعی در سطح بین‌المللی برای آن مؤثر بوده است؛ زیرا تا پیش از رونمایی کشورمان از سیلوهای پرتاب موشک بالستیک، تنها سه کشور آمریکا، روسیه و چین به عنوان تنها دارندگان رسمی تأسیسات موشک زیرزمینی شناخته می‌شدند تا اینکه در سال 1390 شمسی این باشگاه کوچک یک عضو جدید را در خود دید. در سال 1390 خورشیدی و در جریان رزمایش «پیامبر اعظم 6» نیروی هوافضای سپاه پاسداران از سیلوهای پرتاب موشک بالستیک خود رونمایی کرد.
نکته مهم در این زمینه آن است که توانایی بومی و راهبردی موشکی کشورمان بحدی است که مورد اذعان دوست و دشمن است. در این زمینه، یوزی رابین، رئیس سابق سازمان موشکی رژیم صهیونیستی و ملقب به پدر صنعت موشکی اسرائیل در سمینار بازدارندگی هسته‌ای، موشکی، کنترل تسلیحات و سیاست دفاعی که در سال 2015 برگزار شد و اعضای کنگره آمریکا نیز در آن حضور داشتند، اعتراف کرد که از نظر فنی ایرانی‌ها برای ما دشمن مهلکی هستند ولی من یک مهندس هستم و نمی‌توانم یک کار مهندس خوب را تحسین نکنم. دوباره می‌گویم که یک مهندسی بسیار هوشمندانه‌ای است، به نظر من بهترین موشک ایرانی‌ها یک موشک کروز زمینی(سومار) است که از ده سال پیش منتظر آن بودیم. این یک دستاورد بوده است و نمی‌توان این موشک را یک کپی تلقی کرد. دوباره می‌گویم که کلاهم را به احترام آدم‌هایی که از نظر فنی این کار را انجام داده‌اند، از سرم برمی‌دارم. ساخت موتور جت‌های کوچک بسیار کار فنی سطح بالا و هوشمندانه‌ای است و ما در آمریکا فقط یک شرکت داریم که می‌تواند این موتورها را تولید کند.
قابل‌ذکر است که جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه غرب آسیا، با داشتن هزاران موشک کوتاه‌برد و میان‌برد بالستیک و موشک‌های کروز، بزرگترین و متنو‌ع‌ترین زرادخانه موشکی منطقه را دارا می‌باشد. شهاب 1 با برد 300 کیلومتر، فاتح 110 با برد 300 کیلومتر، شهاب 2 با برد 500 کیلومتر، ذوالفقار با برد 700 کیلومتر، قیام 1 با برد 800 کیلومتر، شهاب 3، عماد و قدر با برد 2000 کیلومتر، سجیل با برد 2000 کیلومتر و موشک بالستیک سومار با برد 2500 کیلومتر، از انواع موشک‌های ایران می‌باشند. در شکل زیر، موشک‌های بالستیک ایران نمایش داده شده است.
علاوه بر دستاوردهای بی‌شمار در حوزه‌ی تقویت توان موشکی، جمهوری اسلامی ایران در سایر حوزه‌های دفاع هوایی همچون پهپاد و پدافند نیز پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته است. در حوزه فناوری پهپادی، ایران موفق به ساخت انواع پهپادهای رادارگریز و با مداومت پروازی بالا، مسلح به بمب‌ها و موشک‌های نقطه‌زن شده است به طوری که امروز جزو پنج کشور مطرح در حوزه پهپادی است. در حوزه‌ی ساخت پهپادهای فوق‌پیشرفته مدرن، نیز ایران رتبه‌ی نخست جهانی را دارد.
در حوزه پدافند هوایی هم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی امروز قادرند انواع سامانه‌های راداری و موشکی را طراحی و تولید کنند و تمامی مراحل آموزش و به کارگیری این سامانه‌ها نیز در داخل کشور صورت می‌گیرد. در سایر حوزه‌ها نیز قدرت بازدارندگی کشورمان بی‌نظیر است. به عنوان مثال، در حوزه رزم دریایی، نیروهای دریایی ارتش و سپاه ضمن تأمین امنیت آب‌های سرزمینی ایران در خلیج فارس و دریایی عمان و دریایی خزر، با حضور در آب‌های آزاد توانسته‌اند امنیت کاروان‌های تجاری جمهوری اسلامی را در نقاط مختلف جهان تأمین کنند. در همین زمینه، نیروهای مسلح کشورمان موفق به ساخت انواع موشک‌های کروز و بالستیک ضدکشتی مانند موشک‌های کروز قادر و قدیر و نور و همچنین موشک‌های بالستیک ضدکشتی خلیج فارس و هرمز شده‌اند. علاوه بر این، صنایع دفاعی کشورمان موفق به طراحی و ساخت انواع شناورهای مورد نیاز نیروهای مسلح مانند ناوشکن‌ها، زیردریایی‌ها و شناورهای تندرو موشک‌انداز نیز گام‌های موثری برداشته شده است.
توان دفاع سایبری
گرانیگاهی در نبرد نامتقارن: در کنار توان موشکی، توانایی دفاع سایبری نیز ازجمله ظرفیت‌های نوظهور دفاعی کشور است که در سال‌های اخیر، نقشی حیاتی در حفاظت از حریم کشور ایفا کرده است. درواقع، اهمیت فزاینده‌ی فضای سایبری به عنوان پنجمین عرصه‌ی نبردهای جهانی، پس از زمین، دریا، هوا و فضا از یک سو و تهدیداتی که از این طریق متوجه کشور بود، که نقطه‌ی آغاز آن با حمله‌ی سایبری به سانتریفیوژهای نسل اول تأسیسات هسته‌ای نطنز توسط ویروس استاکس نت در سال 2010 رونمایی شد، اهمیت دفاع سایبری را بیش از پیش در دستورکار سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان دفاعی کشور قرار داد، به گونه‌ای که در اسناد بالادستی کشور ازجمله برنامه ششم توسعه، به این مهم هم توجه جدی شده است.
با این حال، امروز در سایه‌ی درک مناسب تهدیدات کشور، هوشمندی در راه‌اندازی سریع و کارآمد ارتش سایبری در داخل کشور و اتکا به توان مهندسان وطنی، کشورمان در زمره‌ی قدرت‌های برتر سایبری جهان قرار دارد. در این راستا، پایگاه «AXIOS» طی مطلبی در آگوست 2017، ایران را در زمره‌ی هفت کشور برتر در حوزه‌ی توان سایبری قرار داده است. جالب آنکه در گزارش شاخص قدرت نظامی آمریکا در سال 2016، از توان سایبری ایران به عنوان یکی از تهدیدات عمده‌ی پیش‌روی آمریکا نام برده شده است. «بنیاد هریتیج» در این زمینه، با اذعان به قدرت سایبری ایران، ایران را چهارمین قدرت سایبری دنیا دانسته است.
بنابراین، توان دفاعی سخت‌افزاری و نرم‌افزای کشورمان اکنون سبب شده که جمهوری اسلامی نه تنها در دفع تهدیدات موفق عمل کند، بلکه در یک نبرد همه‌جانبه و نامتقارن، توانایی پاسخگویی به تهدیدات دشمنان را نیز داشته باشد. درواقع، مزیت راهبردی ایران در حوزه‌ی دفاعی آن است که علاوه بر دقت در تأمین و تقویت قدرت دفاعی کشور در حوزه‌های عمومی مانند تعداد نیروهای نظامی، حجم تجهیزات نظامی و...، در حوزه‌های تخصصی و انحصاری دفاعی مانند توانایی موشکی، پهپادی، سایبری و... نیز دستاوردهای فوق‌العاده‌ای کسب کرده است. نوع نگاه و جهت‌گیری‌های حاکم بر این حوزه به گونه‌ای بوده که علاوه بر آنکه خوداتکایی تردیدناپذیر ایجاد کرده و به لحاظ اقتصادی نیز سبب جلوگیری از خروج ارز از کشور، کاهش هزینه‌ی دفاعی، اشتغال‌زایی و... شده است، بلکه در پیچیده‌ترین و دشوارترین شرایط منطقه و جهان، ارمغان‌آور استقلال و عزت ملی و تأمین‌کننده‌ی قدرت بازدارندگی در حد اعلای آن برای کشور شده است.
ارسال نظرات